Συνηθισμένα λάθη στις έννοιες λέξεων και εκφράσεων
- Η φράση «εξ απαλών ονύχων» σημαίνει παιδιόθεν, από την παιδική ηλικία (και όχι: «με το μαλακό», ακροθιγώς).
- «επί τούτω» σημαίνει ειδικά γι’ αυτό και όχι επίτηδες (το θέμα λύθηκε με μια επί τούτω ρύθμιση)
- «επί τούτου» σημαίνει επ’ αυτού, επάνω σ’ αυτό, σχετικά με αυτό και όχι ειδικά γι’ αυτό. (παρουσίασε το θέμα και συζητήθηκαν προτάσεις επί τούτου)
- «κατ΄ αρχήν» ή «καταρχήν» (=στα βασικά σημεία), Κατ΄ αρχάς (=αρχικά). Π.χ. «Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε κατ’ αρχήν», « Κατ’ αρχάς να διευκρινίσουμε…»
- «ήκιστα» σημαίνει ελάχιστα ή καθόλου.
- «ευάριθμος» σημαίνει αυτός που μπορεί να μετρηθεί, άρα ο λίγος ή αυτός που έχει λίγα. Δεν είναι συνώνυμο του «πολυάριθμος» ούτε σημαίνει «πολλά».
- «αδολεσχία» είναι η ακατάπαυστη φλυαρία
- «αδρομερής» είναι ο γενικός, χοντρικός, χωρίς πολλές λεπτομέρειες
- Ο «κωδίκελος» είναι ο όρος που τροποποιεί διαθήκη
- «Λυδία λίθος» είναι, μεταφορικά, αυτό με το οποίο ελέγχεται, δοκιμάζεται κάτι.
- «Έωλος» σημαίνει χθεσινός, παλιός, ξεπερασμένος
- Συνηθισμένα λάθη στη φωνητική απόδοση ή στη γραμματική ουσιαστικών
- αγορανομία και όχι αγορονομία
- αγοραπωλησία και όχι αγοροπωλησία
- αεριωθούμενο και όχι αερωθούμενο
- ακατονόμαστος και όχι ακατανόμαστος
- αμάλγαμα και όχι αμάγαλμα
- άναρθρος και όχι άναρθος
- ανδριάντας και όχι αδριάντας
- ανενημέρωτος κι όχι ανημέρωτος
- ανεξεταστέος και όχι αναξεταστέος
- απογοήτευση και όχι απαγοήτευση
- αποδιοπομπαίος και όχι αποδιοπομπιαίος
- το απολωλός και όχι το απολωλόν
- άρδευση και όχι άρδρευση
- αρεοπαγίτης και όχι αεροπαγίτης
- αρχαιρεσίες και όχι αρχιερεσίες
- αφλογιστία και όχι αφλογισία
- γενεαλογικός και όχι γενεολογικός
- γενετικό και όχι γεννητικό
- δεισιδαιμονία και όχι δεισδαιμονία
- διαπρύσιος και όχι διαπύρσιος
- διελκυστίνδα και όχι διελκυνστίδα
- εμβάθυνση και όχι εμβάνθυνση
- ενάλιος και όχι ενιάλιος
- επίμονος και ποτέ επίμων (αλλά πείσμων)
- ευρεία χρήση και όχι ευρέα χρήση
- ινστιτούτο και όχι ινσντιντούτο
- Καραϊβική και όχι Καραβαϊκή
- καταχώριση (σε φακέλους) και όχι καταχώρηση
- κοινοτοπία, κοινότοπος και όχι κοινοτυπία, κοινότυπος
- κομπλιμέντο και όχι κοπλιμέντο
- λιποβαρής και όχι ελλιποβαρής
- μεγέθυνση, μεγεθυσμένος και όχι μεγένθυνση, μεγενθυμένος
- μεσοτοιχία και όχι μισοτοιχία
- Νηρηίδες και όχι Νηιρίδες
- Οκτώβριος και όχι Οκτώμβριος
- ορεσίβιος και όχι ορεισίβιος
- παρονομαστής και όχι παρανομαστής
- παλιρροϊκός και όχι παλοιρριακός
- πελιδνός και όχι πλεδινός ή πελινδός
- περιβαλλοντολόγος και όχι περιβαλλοντόγος
- η περίπολος και όχι το περίπολο
- πετρελαϊκός και όχι πετραλαιικός ή πετραλαϊκός
- πετρελαιοειδή και όχι πετραλαοειδή (!)
- πηχυαίος και όχι πηχαίος
- πνευμονολόγος και όχι πνευμονιολόγος
- πολιομυελίτιδα και όχι πολιμελίτιδα
- προγεννητικός και όχι προγενετικός
- προπετής και όχι προπέτης
- συμπαρομαρτούντα και όχι συμπαρομαρτυρούντα
- συνονθύλευμα και όχι συνοθύλευμα
- συνδαιτυμόνας και όχι συνεδαιτημόνας
- ο σωλήνας και όχι η σωλήνα
- η προβλήτα και όχι (το αρχ.) ο προβλήτας
- τιρμπουσόν και όχι τριμπουσόν
- υπερωκεάνιο και όχι υπερωκειάνιο
- υποβολιμαίος και όχι υποβολιμιαίος
- υποθηκοφυλακείο κι όχι υποθηκοφυλάκιο
- χλοοτάπητας και όχι χλωροτάπητας κλπ
- χρειώδη (τα) και όχι τα χρεώδη
- χρυσοποίκιλτος και όχι χρυσοποικίλητος
- η ψήφος και όχι ο ψήφος
- αυτοκινητικό δυστύχημα και όχι αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Αλλά αυτοκινητιστικοί αγώνες.
- Συνηθισμένα λάθη στη φωνητική απόδοση ή στη γραμματική ρημάτων
- ανεξαρτητοποιούμαι και όχι ανεξαρτοποιούμαι
- αντεπεξέρχομαι και όχι ανταπεξέρχομαι
- αντικαθίστανται και όχι αντικαθιστώνται
- έχω απαυδήσει και όχι έχω απηυδήσει, αλλά: απηυδισμένος
- απογοητεύω και όχι απαγοητεύω
- αποκαθίστανται και όχι αποκαθιστώνται
- αποκτώνται και όχι αποκτούνται
- απεμπολώ και όχι απεμπολίζω
- απαθανατίζω και όχι: αποθανατίζω
- απαντά (π.χ. σε κείμενο) και όχι απαντάται
- απολαύει της εμπιστοσύνης και όχι απολαμβάνει
- αποτάθηκα, θα αποταθώ και όχι αποτάνθηκα, θα αποτανθώ
- αποτίνω (φόρο τιμής) και όχι αποτίω.
- ασχολούμαστε, ασχολούμασταν και όχι: ασχολιόμαστε
- διαλευκαίνω και όχι διαλευκάνω (αλλά θα διαλευκάνω)
- διανοήθηκαν η διενοήθησαν και όχι διανοήθησαν
- διατίθενται και όχι διατίθονται
- διηθώ και όχι διηθίζω
- εισέπραξα και όχι είσπραξα
- εκτίνω ποινή και όχι εκτίω
- ελλοχεύω και όχι ελογχεύω
- εξεπλάγην και όχι εκπλάγηκα(;)
- εξέφρασα και όχι έκφρασα
- εξοκέλλω και όχι εξοκείλλω
- θα επιστήσω και όχι θα εφιστήσω
- επλήγη (προτιμότερο από το: πλήχτηκε)
- καταπατούνται και όχι καταπατώνται
- καταχωρίζω (σε φακέλους), καταχώρισα και όχι καταχωρώ, καταχώρησα
- κατονομάζω και όχι κατανομάζω
- κοινολογώ και όχι κοινωνιολογώ
- κραδαίνω και όχι καρδαίνω
- μεγεθύνω και όχι μεγενθύνω
- παρεισφρέω, παρεισέφρησα και όχι παρεισφρύω, παρεισέφρυσα
- παρεξηγώ και όχι παραξηγώ
- περιθάλπω και όχι περιθάλπτω
- περισυλλέγω (αόρ. περισυνέλεξα) και όχι περισυνελλέγω
- προήχθην (προτιμότερο από το προάχθηκα)
- προοιωνίζομαι (π.χ. …την καταστροφή) και όχι προιωνίζω
- σιωπάς, σιωπά, (των) σιωπώντων) και όχι σιωπείς, σιωπεί, (των) σιωπούντων
- αποσιωπώμενος και όχι αποσιωπούμενος
- συνέβη (προτιμότερο από το συνέβηκε)
- συνέθεσα και όχι σύνθεσα
- συνελήφθη και όχι συλλήφθηκε
- στενοχωρώ και όχι στεναχωρώ
- αποκατεστάθη και όχι απεκατεστάθη
- τέξεται και όχι τεύξεται
- τίθενται και όχι τίθονται
- τυρβάζω και όχι τρυβάζω
- υποθάλπω και όχι υποθάλπτω
- χαράχτηκε και όχι χαράκτηκε (αλλά, χαρακτήρας)
πηγή: ' Γνωμικολογικόν '
Σχόλια